Διδάσκοντες
Κοκονάκη Αγγελική,ΕΤΕΠ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Η παρακολούθηση του μαθήματος στο εργαστήριο του ψηφιδωτού είναι διαμορφωμένη σε τρεις ετήσιους κύκλους σπουδών (έξι εξάμηνα). Υπάρχει η δυνατότητα στους φοιτητές να το επιλέξουν από το δεύτερο μέχρι και το τέταρτο έτος των σπουδών τους. Ο πρώτος κύκλος αποτελεί το βασικό εισαγωγικό μάθημα στην έννοια του ψηφιδωτού και στις τεχνικές του. Κατά την διάρκεια του πρώτου κύκλου η διδακτέα ύλη επικεντρώνεται κυρίως σε τεχνικά ζητήματα, και σχεδιαστικές και κατασκευαστικές πληροφορίες που αφορούν την κατασκευή δύο ψηφιδωτών. Οι φοιτητές που έχουν επιλέξει το μάθημα χρησιμοποιούν τις δύο βασικές τεχνικές κατασκευής ψηφιδωτών, ώστε να είναι σε θέση να κατασκευάσουν ψηφιδωτά με την τεχνική της έμμεσης και την άμεσης ψηφοθέτησης και την χρήση των διαφορετικών κονιαμάτων όπως ασβεστοκονίαμα , κονίαμα με βάση την θηραϊκή γη, κονίαμα με συνδετική βάση το πολυβυνίλ κτλ. Τα θεωρητικά ζητήματα που αφορούν τον πρώτο κύκλο, είναι η εισαγωγή των σπουδαστών στις βασικές έννοιες του ψηφιδωτού όπως έχει υπάρξει στο σύνολο της αρχαίας ελληνικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής παράδοσης. Το μάθημα επικεντρώνεται στην μελέτη των πλαστικών λύσεων που εφαρμόζονται στα αρχαία ελληνικά, ρωμαϊκά και βυζαντινά ψηφιδωτά. Εξετάζονται οι διαφορετικοί τρόποι ψηφοθέτησης, οι σχεδιαστικές διαφορετικές τεχνοτροπίες και η διαφορετική αντίληψη του χώρου, όπως διαμορφώνεται ανάλογα με τις εποχές στην ιστορία της τέχνης. Γίνονται προβολές εικόνων από αρχαία, βυζαντινά και σύγχρονα ψηφιδωτά έργα. Επίσης γίνονται προβολές με έργα σπουδαστών προηγούμενων ετών (από το αρχείο του εργαστηρίου που περιλαμβάνει όλα τα ψηφιδωτά που έχουν γίνει στο εργαστήρι του ψηφιδωτού από το 1987 ως σήμερα).
Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με το υλικό και τις δυνατότητες του, καθώς και η κατασκευή ψηφιδωτών έργων, με τις δύο διαφορετικές τεχνικές (έμμεση και άμεση ψηφοθέτηση). Οι δύο αυτές διαφορετικές τεχνικές αποτελούν την βάση για την δημιουργία φορητών ψηφιδωτών έργων, δαπέδων ψηφιδωτών, επί τοίχου, ψηφιδωτών σε μεταλλικές κατασκευές και δημιουργίες ψηφιδωτών έργων στην τρίτη διάσταση. Ο φοιτητής εισάγεται στις βασικές έννοιες του μέσου του ψηφιδωτού, συνδέει την έννοια του ψηφιδωτού έργου με τους εκάστοτε εικαστικούς στόχους του, και κατανοεί την συνολική εικόνα των δυνατοτήτων του μέσου, μέσα από την μεθοδολογία διαχείρισης των υλικών κατασκευής κατά την διάρκεια της δημιουργίας των ψηφιδωτών έργων του πρώτου κύκλου σπουδών του στο εργαστήριο του ψηφιδωτού.
Περιεχόμενο του μαθήματος:
- Μελέτη των πλαστικών λύσεων που εφαρμόζονται στα αρχαία ελληνικά ρωμαϊκά και βυζαντινά ψηφιδωτά.
- Κατασκευή ψηφιδωτών με έμμεση η άμεση ψηφοθέτηση (γνώση και εξοικείωση με τα υλικά και τις τεχνικές του ψηφιδωτού).
- Προβολές εικόνων από αρχαία, βυζαντινά και σύγχρονα ψηφιδωτά.
Καθοδηγούνται από το Διδακτικό προσωπικό συνεχώς με διαλέξεις –προβολές εικόνων που απευθύνονται σε όλους η και χωριστά (ανάλογα με την προσωπική εικαστική έρευνα του κάθε φοιτητή) και με παρατηρήσεις που αφορούν το αισθητικό, εννοιολογικό η τεχνικό μέρος του έργου τους. Οι φοιτητές παίρνουν τις σημειώσεις για το μάθημα και είναι ενημερωμένοι μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια για όλες τις υπάρχουσες τεχνικές και τρόπους κατασκευής. Αυτό αποτελεί την βάση του μαθήματος, διότι διαλέγουν ποια τεχνική ταιριάζει στην εικαστική τους έρευνα κατά την διάρκεια των 3 κύκλων. Όλα τα ψηφιδωτά έργα πού εκτελούν βασίζονται πάνω σε πρωτότυπα σχέδια των φοιτητών ή προσωπικές μελέτες από υπάρχοντα ψηφιδωτά κατά την διάρκεια της μακρόχρονης ιστορίας του μέσου. Σχεδιάζεται αναλυτικά η κίνηση των ψηφίδων κατά την διάρκεια της ψηφοθέτησης, γίνεται επιλογή των κατάλληλων μαρμάρινων και ψηφίδων υαλόμαζας, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατόν αισθητικό αποτέλεσμα. Έχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνεται ο προσωπικός καλλιτεχνικός χαρακτήρας του κάθε φοιτητή και της κάθε φοιτήτριας.
Ο δεύτερος κύκλος αποτελεί το βασικό μάθημα στην έννοια του ψηφιδωτού και στις τεχνικές του. Κατά την διάρκεια του δεύτερου κύκλου η διδακτέα ύλη επικεντρώνεται κυρίως σε εικαστικά ζητήματα, και σχεδιαστικές και κατασκευαστικές πληροφορίες που αφορούν την κατασκευή νέων ψηφιδωτών. Οι φοιτητές που έχουν επιλέξει το μάθημα έχουν χρησιμοποιήσει τις δύο βασικές τεχνικές κατασκευής ψηφιδωτών, και είναι σε θέση να κατασκευάσουν ψηφιδωτά με την τεχνική της έμμεσης και την άμεσης ψηφοθέτησης και την χρήση των διαφορετικών κονιαμάτων όπως ασβεστοκονίαμα, κονίαμα με βάση την θηραϊκή γη, κονίαμα με συνδετική βάση το πολυβυνίλ κτλ., ψηφιδωτά μεγάλων διαστάσεων σε μεταλλικά τελάρα, ψηφιδωτά σε κερί ή ειδικές κατασκευές Τα θεωρητικά ζητήματα που αφορούν τον δεύτερο κύκλο, είναι η εισαγωγή των σπουδαστών στις ουσιαστικές έννοιες του ψηφιδωτού όπως έχει υπάρξει στο σύνολο της αρχαίας ελληνικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής παράδοσης. Το μάθημα όμως επικεντρώνεται στην μελέτη των πλαστικών λύσεων που εφαρμόζονται στα σύγχρονα ψηφιδωτά. Εξετάζονται οι διαφορετικοί τρόποι ψηφοθέτησης, οι διαφορετικές σχεδιαστικές τεχνοτροπίες και η διαφορετική αντίληψη του χώρου, όπως διαμορφώνεται ανάλογα με τις εποχές στην ιστορία της τέχνης και στις προσωπικές δημιουργίες σύγχρονων καλλιτεχνών. Γίνονται προβολές εικόνων από αρχαία, βυζαντινά και σύγχρονα ψηφιδωτά έργα. Επίσης γίνονται προβολές με έργα σπουδαστών προηγούμενων ετών (από το αρχείο του εργαστηρίου που περιλαμβάνει όλα τα ψηφιδωτά που έχουν γίνει στο εργαστήρι του ψηφιδωτού από το 1987 ως σήμερα).
Στόχος του μαθήματος είναι η εμπέδωση του προηγούμενου κύκλου σπουδών, η εξερεύνηση των δυνατοτήτων του μέσου του ψηφιδωτού, καθώς και η κατασκευή ψηφιδωτών έργων, με τις δύο διαφορετικές τεχνικές (έμμεση και άμεση ψηφοθέτηση) και τις εφαρμογές τους. Οι δύο αυτές διαφορετικές τεχνικές αποτελούν την βάση για την δημιουργία φορητών ψηφιδωτών έργων, δαπέδων ψηφιδωτών, επί τοίχου, ψηφιδωτών σε μεταλλικές κατασκευές και δημιουργίες ψηφιδωτών έργων στην τρίτη διάσταση. Ο φοιτητής επιλέγει να διαπραγματευτεί εικαστικά ζητήματα που τον αφορούν, και κατανοεί την συνολική εικόνα των δυνατοτήτων του μέσου, μέσα από την διαδικασία δημιουργίας δικών του σχεδίων -ψηφιδωτών έργων του δεύτερου κύκλου σπουδών του στο εργαστήριο του ψηφιδωτού.
Ο τρίτος κύκλος αποτελεί το βασικό μάθημα στην έννοια του ψηφιδωτού και στις τεχνικές του και είναι ο κύκλος που ολοκληρώνει την εικαστική έρευνα των φοιτητών πάνω στο μέσο του ψηφιδωτού και προσφέρει εξειδίκευση στο αντικείμενο. Κατά την διάρκεια του τρίτου κύκλου η διδακτέα ύλη επικεντρώνεται κυρίως σε εικαστικά ζητήματα, και σχεδιαστικές και κατασκευαστικές πληροφορίες που αφορούν την κατασκευή νέων ψηφιδωτών. Οι φοιτητές που έχουν επιλέξει το μάθημα έχουν χρησιμοποιήσει τις δύο βασικές τεχνικές κατασκευής ψηφιδωτών, και είναι σε θέση να κατασκευάσουν ψηφιδωτά με την τεχνική της έμμεσης και την άμεσης ψηφοθέτησης και την χρήση των διαφορετικών κονιαμάτων όπως ασβεστοκονίαμα , κονίαμα με βάση την θηραϊκή γη, κονίαμα με συνδετική βάση το πολυβυνίλ κτλ., ψηφιδωτά μεγάλων διαστάσεων σε μεταλλικά τελάρα, ψηφιδωτά σε κερί ή ειδικές κατασκευές. Τα θεωρητικά ζητήματα που αφορούν τον τρίτο κύκλο, είναι η διερεύνηση των σπουδαστών στις ουσιαστικές έννοιες του ψηφιδωτού όπως έχει υπάρξει στο σύνολο της αρχαίας ελληνικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής παράδοσης. Το μάθημα όμως επικεντρώνεται στην μελέτη των πλαστικών λύσεων που εφαρμόζονται στα σύγχρονα ψηφιδωτά και η προσπάθεια εύρεσης προσωπικών πλαστικών λύσεων που εκφράζουν τον φοιτητή. Εξετάζονται οι διαφορετικοί τρόποι ψηφοθέτησης, οι διαφορετικές σχεδιαστικές τεχνοτροπίες και η διαφορετική αντίληψη του χώρου, όπως διαμορφώνεται ανάλογα με τις εποχές στην ιστορία της τέχνης και στις προσωπικές δημιουργίες σύγχρονων καλλιτεχνών. Γίνονται προβολές εικόνων από αρχαία, βυζαντινά και σύγχρονα ψηφιδωτά έργα. Επίσης γίνονται προβολές με έργα σπουδαστών προηγούμενων ετών (από το αρχείο του εργαστηρίου που περιλαμβάνει όλα τα ψηφιδωτά που έχουν γίνει στο εργαστήρι του ψηφιδωτού από το 1987 ως σήμερα).
Στόχος του μαθήματος είναι η εμπέδωση των προηγούμενων κύκλων σπουδών (ψηφιδωτό 1, 2,3 και 4), η εξερεύνηση των δυνατοτήτων του μέσου του ψηφιδωτού, καθώς και η κατασκευή ψηφιδωτών έργων, με τις δύο διαφορετικές τεχνικές (έμμεση και άμεση ψηφοθέτηση),και τις εφαρμογές τους. Οι δύο αυτές διαφορετικές τεχνικές αποτελούν την βάση για την δημιουργία φορητών ψηφιδωτών έργων, δαπέδων ψηφιδωτών, επί τοίχου, ψηφιδωτών σε μεταλλικές κατασκευές και δημιουργίες ψηφιδωτών έργων στην τρίτη διάσταση. Ο φοιτητής επιλέγει να διαπραγματευτεί εικαστικά ζητήματα που τον αφορούν, και κατανοεί την συνολική εικόνα των δυνατοτήτων του μέσου, μέσα από την διαδικασία δημιουργίας δικών του σχεδίων -ψηφιδωτών έργων του τρίτου κύκλου σπουδών του στο εργαστήριο του ψηφιδωτού.
Στόχος του μαθήματος αποτελεί η κατανόηση από τους σπουδαστές της σημασίας του ψηφιδωτού έργου στην σύγχρονη τέχνη και η μετεξέλιξη της ψηφιδωτής εργασίας σε ένα διακριτό επιστημονικό πεδίο/επάγγελμα.
Το εργαστήριο του ψηφιδωτού είναι αναπόσπαστα δεμένο με το εργαστήριο κορμού που φοιτούν οι φοιτητές. Κατά την διάρκεια του τρίτου κύκλου γίνεται εμβάθυνση σε σύγχρονα εικαστικά ζητήματα. Ως υλικό το ψηφιδωτό μπορεί να εκφράσει κάθε είδους εικαστικές αναζητήσεις. Υπάρχει η δυνατότητα εκπόνησης διπλωματικής εργασίας στο μέσο του Ψηφιδωτού ή να ενταχθεί το μέσο σε άλλα αντικείμενα, εάν οι φοιτητές το επιθυμούν. Η έγκριση δίνεται από τον Διευθυντή του εργαστηρίου κορμού που φοιτά ο φοιτητής, με την σύμφωνη γνώμη του Διδάσκοντα στο εργαστήρι του ψηφιδωτού, και είναι συνυπεύθυνοι για το σύνολο της διπλωματικής εργασίας του φοιτητή.
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:
Δείτε το περίγραμμα του μαθήματος εδώ.ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ:
Άλλες χρήσιμες πληροφορίες (συγκεκριμένα σεμινάρια, εκδρομές κλπ.)
Μετά την ολοκλήρωση των 3 κύκλων στο εργαστήριο, έχει διαμορφωθεί πλέον ο προσωπικός καλλιτεχνικός χαρακτήρας του κάθε φοιτητή και της κάθε φοιτήτριας και έχει επαρκέστατα προσόντα, ώστε να αναλάβει οποιαδήποτε κατασκευή-παραγγελία στον επαγγελματικό τομέα του Ψηφιδωτού.
Αυτά, ορίζονται ως εξής:
- ψηφιδωτά σε βυζαντινούς ναούς, φορητά, στο δάπεδο ή στον τοίχο
- ψηφιδωτά διακοσμητικά που να κοσμήσουν δημόσιους η ιδιωτικούς χώρους,
- προσωπική εικαστική εργασία στο μέσο του Ψηφιδωτού, που να μπορεί να εκτεθεί σε γκαλερί, πινακοθήκες, δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, μουσεία κ.α. Στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.